ШҚО ДСБ «Зайсан ауданының аудандық ауруханасы» ШЖҚ КМК-ның бас дәрігерінің міндетін атқарушысының бұйрығына қосымша
2023 жылғы 02 маусым №223-ә
ШҚО ДСБ «Зайсан ауданының аудандық ауруханасы» ШЖҚ КМК-ның жұмыскерлеріне Сыбайлас жемқорлыққа және коммерциялық параға сатып алуға қарсы іс-қимыл жөніндегі
НҰСҚАУЛЫҚ
анықтамалар мен ұғымдар
Жемқорлық –жауаптымемлекеттіклауазымдыатқаратынадамдардың, мемлекеттікфункциялардыорындауғауәкілеттікберілгенадамдардың, мемлекеттікфункциялардыорындауғауәкілеттікберілгенадамдарғатеңестірілгенадамдардың, лауазымдыадамдардыңөздерініңлауазымдық (қызметтік) өкілеттіктерінжәнесоғанбайланыстымүмкіндіктерінжекеөзінемеседелдалдарарқылыжекеөзінемүліктік (мүліктікемес) игіліктер мен артықшылықтаралунемесе табу мақсатындазаңсызпайдалануынемесеүшіншітұлғалардыңсатыпалуы, солсияқтыигіліктер мен артықшылықтар беру арқылы осы адамдардыпарағасатыпалу.
Сыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимыл- сыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимылсубъектілерініңөзөкілеттіктерішегіндегісыбайласжемқорлықтыңалдыналу, оныңішіндеқоғамдасыбайласжемқорлыққақарсымәдениеттіқалыптастыру, сыбайласжемқорлыққұқықбұзушылықтардыжасауғаықпалететінсебептер мен жағдайлардыанықтаужәнежоюжөніндегі, сондай-ақсыбайласжемқорлыққұқықбұзушылықтардыанықтау, жолынкесу, ашужәнетергеп-тексеружәнеолардыңсалдарларынжоюжөніндегіқызметі.
Коммерциялықпарағасатыпалу-коммерциялықнемесеөзге де ұйымдабасқаруфункцияларынорындайтынадамғаақшаны, бағалықағаздардынемесеөзге де мүліктізаңсыз беру, солсияқтыөзініңқызметбабынпайдаланғаныүшін, сондай-ақпарағасатыпалудыжүзегеасыратынадамныңмүддесіндеқызметібойыншажалпықамқорлығынемесесалғырттығыүшіноғанмүліктіксипаттағызаңсызқызметтеркөрсету.
Лауазымдытұлға –тұрақты, уақытшанемесеарнайыөкілеттікбойыншабилікөкілініңфункцияларынжүзегеасыратын не мемлекеттікоргандарда, квазимемлекеттік сектор субъектілерінде, жергіліктіөзін-өзібасқаруоргандарында, сондай-ақҚазақстанРеспубликасыныңҚарулыКүштерінде, басқа да әскерлері мен әскериқұралымдарындаұйымдық-өкімдікнемесеәкімшілік-шаруашылықфункциялардыорындайтынадам.
Мүдделерқақтығысы–жауаптымемлекеттіклауазымдыатқаратынадамдардың, мемлекеттікфункциялардыорындауғауәкілеттікберілгенадамдардың, оларғатеңестірілгенадамдардың, лауазымдыадамдардыңжекемүдделері мен олардыңлауазымдықөкілеттіктеріарасындағықайшылық, мұндайжағдайдааталғанадамдардыңжекемүдделеріолардыңөздерініңлауазымдықөкілеттіктерінтиісіншеорындамауынаәкепсоғуымүмкін.
Пара –мемлекеттікфункциялардыорындауғауәкілеттікберілгенадам не оғантеңестірілгенадамнемесежауаптымемлекеттіклауазымдыатқаратынадам не лауазымдыадам, солсияқтышетмемлекеттіңнемесехалықаралықұйымныңлауазымдыадамыжекеөзінемеседелдаларқылыалатынақша, бағалықағаздар, өзге де мүлік, мүліккеқұқықтарнемесемүліктіксипаттағыпайда.
ҚазақстанРеспубликасында пара алужәне беру жөніндегііс-әрекеттерзаңғақайшыжәнеҚылмыстық кодекс пен ӘкімшілікқұқықбұзушылықтуралыКодекстіңқолданылуаясынажатады.
Егерақша, өзгемүлік, материалдыққызметкөрсетутүріндегімүліктікпайдалауазымдыадамныңкелісіміменоныңтуыстары мен жақындарынаберілсе не егеролбұғанқарсылықбілдірмесежәнеөзініңқызметтікөкілеттігін пара берушініңпайдасынапайдаланса, лауазымдыадамныңіс-әрекетін пара алудепсаралаукерек.
ҚазақстанРеспубликасыныңқолданыстағызаңнамасынасәйкесақшамен, бағалықағаздарменжәнеөзге де мүлікпенқатар, өтеусізкөрсетілетін, бірақтөлеугежататынмүліктіксипаттағыпайда (туристікжолдамалар беру, пәтердіжөндеу, саяжай салу жәнет.б.) пара алужәнекоммерциялықсатыпалунысанасыболуымүмкін.
Мүліктіксипаттағыпайдадеп, атапайтқанда, берілетінмүліктің, жекешелендірілетінобъектілердіңқұнынкемітуді, жалдаутөлемдерін, банк несиелерінпайдаланғаныүшінпайыздықмөлшерлемелердіазайтудытүсінукерек.
Пара бопсалау–адамның пара берушініңнемесеоныңатынанөкілдікететінадамдардыңзаңдымүдделеріненұқсанкелтіруімүмкінәрекеттержасауқатерінтөндіріп пара талапетуі не құқыққорғаумүдделеріүшінзияндысалдардыңалдыналумақсатындаол пара беругемәжбүрболатынжағдайлардықасақанажасауы.
2. Пара алужәне пара беру
Бұлбірқылмыстықмодельдіңекіжағы,егер пара туралыайтатынболсақ, онда пара алатын (пара алушы) және оны беретін (пара беруші) бар.
Пара алу–еңқауіптілауазымдыққылмыстардыңбірі, әсіресеегер оны адамдартобыжасасанемесебопсалауменбіргежүрсе, бұллауазымдыадамныңзаңдынемесезаңсызәрекеттері (әрекетсіздігі)үшінартықшылықтар мен артықшылықтаралудантұрады.
Пара беру –лауазымдыадамдызаңдынемесезаңсызәрекеттер (әрекетсіздік) жасауғакөндіруге не берушініңпайдасына, оныңішіндеқызметібойыншажалпықамқорлығынемесежолберушілікүшінқандай да бірартықшылықтарберуге, алуғабағытталғанқылмыс.
Пара нысандарыболуымүмкін:
Мүдделерқақтығысынболғызбаунемесереттеутуралышектеулерді, тыйымсалулардыжәнеталаптарды, сыбайласжемқорлыққұқықбұзушылықтаржасауғакөндірумақсатындағыөтініштертуралыжалдаушының (жұмысберушінің) өкілінхабардаретуміндетін, сыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимылмақсатындабелгіленгенөзге де міндеттердісақтаумаңызды.
Айта кету керек, кейбірсөздерді, сөйлемдер мен қимылдардыбасқалар пара беру туралыөтініш (тұспал) ретіндеқабылдауымүмкін.
Мұндайсөйлемдергемыналаржатады, мысалы:
•«Мәселенішешуқиын, бірақмүмкін»;
•«рахмет жеткіліксіз»;
•«Келісеміз»;
•«Неғұрлымкүштідәлелдерқажет»;
•«Параметрлердіталқылаукерек»;
•«Ал, не істейміз?» және т.б.
Ұйымдардыңөкілдеріменжәнеазаматтармен, әсіресеолардыңпайдасылауазымдытұлғалардыңшешімдері мен әрекеттерінебайланыстыбелгілібіртақырыптардыталқылау пара беру туралыөтінішретінде де қабылдануымүмкін.
Мұндайтақырыптардыңқатарына жатады, мысалы:
Лауазымдыадамнанкелетінбелгілібірұсыныстар, әсіресеегероларұйымдардыңөкілдерінежәнепайдасыолардыңшешімдері мен әрекеттерінебайланыстыазаматтарғабағытталғанболса, пара беру туралыөтінішретіндеқабылдануымүмкін. Бұлмұндайұсыныстаржақсыниетпентуындағанжәнешенеуніктіңжекепайдасынабайланыстыболмағанжағдайда да мүмкін. Мұндайұсыныстарға, мысалы, ұсыныстаркіреді:
•лауазымдыадамғажәне (немесе) оныңтуыстарынажеңілдік беру;
•анықталғанбұзушылықтардыжою, мемлекеттіккелісімшартшеңберіндежұмыстардыорындау, қажеттіқұжаттардыдайындауүшіннақтыкомпанияныңжәне (немесе) сарапшылардыңқызметтерінпайдалану;
•нақтықайырымдылыққорынаақша салу;
•нақты спорт командасынқолдаужәнет.б.
3. Сыбайласжемқорлықбағытындағыжәнекоммерциялықпарағасатыпалудыңықтималжағдайлары, сондай-ақмінез-құлыққағидаларыбойыншаұсынымдар
Арандату:
Қызметкөрсетугежүгінгеназаматтар, бөлімшеқызметінтексерудіжүзегеасыратынлауазымдытұлғалартарапынанықтималарандатулардыболдырмауүшін:
Пара бопсалау:
Мүдделерқақтығысы:
Әрадамөзшешімінеркінтаңдайалады. Бірақеркінадамретіндеолқылмыстыңжазалануыкерекекенінтүсінбеуімүмкін.
4. Егерсізсыбайласжемқорлыққақарсытұрутуралышешімқабылдасаңыз
Сізөзқалауыңызбойыншаауызшанемесежазбашаөтінішпенсыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимылжөніндегіуәкілеттіорганғанемесе 1424 Call-орталығынажүгінеаласыз.
Сыбайласжемқорлықсипатындағықұқықбұзушылықтуралыхабарлаунысандарыныңбіріжасырынжүгінуболыптабылады. Бұлжағдайдаөтінішберушіанонимділіккебайланыстыжауапалуға сене алмаса да, ал қылмыстуралыжасырынөтініштіңөзі, мұндайөтініштедайындалыпжатқаннемесежасалғанқылмыстыққұқықбұзушылықтартуралымәліметтер бар жағдайлардықоспағанда, қылмыстықісқозғауғасебеп бола алмайды.
Параны қорқытыпалужағдайындаСізгесыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимылжөніндегіуәкілеттіорганғажүгінужәнесізденпаранынемесекоммерциялықпаранықорқытыпалуфактісітуралыөтінішжазуқажет, ондамыналардынақтыкөрсетуқажет:
5. Сыбайласжемқорлықсипатындағыжағдайкезіндегіқызметкерлердіңіс-қимылалгоритмі
Сыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимылжөніндегіуәкілеттіорганғажүгінуменқатарқызметкерлер осы Нұсқаулыққасәйкесбасшылықтыхабардаретужөніндешараларқабылдауытиіс.
ШҚО ДСБ «ЗАйсан ауданының аудандық ауруханасы» ШЖҚ КМК-ның бекітілген штаттық құрылымына сәйкес сыбайлас жемқорлық қылмыстары және сыбайлас жемқорлық сипатындағы белгілері бар жағдайлар анықталған және/немесе кездескен жағдайда барлық қызметкерлердің іс-әрекетінің келесі алгоритмі әзірленді: қызметкерлер КМҚК (ШЖҚ) директоры болмағанжағдайдаоныңорынбасарынахабарлауғатиіс.
Бұлретте, қызметкерлер мүмкіндігіне қарай өздерінің дәлелдері бойынша (куәлар, құжаттар, хат алмасу, оныңішіндемессенджерлерарқылы, аудио жәнебейнематериалдаржәне т. б.) дәлелдемелер базасын ұсынады және оны уәкілетті орган мен жоғары тұрған басшылыққа береді.
6. Бағыныстылардың сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылығы үшін басшылардың жауапкершілігі.
Басшыөзініңтікелейбағынысынақатыстызаңдыкүшінеенгенсоттыңайыптауүкіміболғанкездежұмыстаншығаруғаөтінішберугенемесеақталмайтыннегіздербойыншақылмыстықістіқысқартутуралышешімқабылдауға (рақымшылықжасау, ісжүзіндеөкіну, тараптардыңтатуласуыжәнет.б.) тиіс.
Жұмыстаншығаруғаөтінішбасшынылауазымғатағайындағанжауаптыадамғаберіледі. Жұмыстаншығаружәнетәртіптікжазашығарутуралышешімқабылдау осы лауазымғабасшынытағайындағанадамныңқұзыретіболыптабылады.
Басшыотставкағаберетінмерзімкүнтізбелік 10 күндіқұрайды.
Тікелейбағыныстықызметкерсыбайласжемқорлықсипатындағықұқықбұзушылықжасағанкездебасшы осы лауазымғатағайындалғанкүнненбастап 3 ай өткенсоңдербесжауаптыболатынынназарғаалуқажет.
Бұлретте, жоғарыда көрсетілген жауапкершілік «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 24-бабына сәйкес,тікелей бағынысты адам жасаған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық фактісі туралы дербес хабарлаған басшылыққа қолданылмайды.
Осы ереже сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық фактісі туралы көрінеу жалған ақпарат хабарлаған, заңға сәйкес жауаптылыққа жататын адамдарға қолданылмайды.
Сыбайласжемқорлыққақарсыіс-қимылғажәрдемкөрсететінқызметкертуралыақпаратмемлекеттікқұпияболыптабыладыжәнезаңдабелгіленгентәртіппенұсынылады. Көрсетілгенақпараттыжарияетузаңдабелгіленгенжауаптылыққаәкепсоғады.
Құқыққорғауоргандарынаөтінішмәтінініңүлгісі
Өтініш
Мен, ________Аты-жөні______, 20__ жылғы «__»_______аудандықаурухананың бас дәрігері_______Аты-жөні_____ағамды ________Аты-жөні______емдеу үшін20__ жылға «__»______дейінгі мерзімде оған 20 мыңтеңгеақша беру туралышарт қойғанынмәлімдеймін. Олайболмағанжағдайда, меніңағамстационарғажәнеоперацияғақабылданбайды. Ақша беру қызметтіккабинетте_______ФИО_____өткізілуітиіс. Бұғандейін мен оған телефон арқылықоңыраушалып, жиналысуақытытуралыкелісуімкерек20__ жылғы«__»_______.
Мен, ________Аты-жөні______ҚР ӘҚБтК-нің 439-бабы бойыншасыбайласжемқорлыққұқықбұзушылықтартуралыкөрінеужалғанмәліметтердіхабарлағаныүшінжауапкершіліктуралыескертілдім.
(қолы) _____Аты-жөні___